i-Sleep is een online behandelprogramma voor mensen met chronische slapeloosheid, ontwikkeld door Annemieke van Straten (VU) en Jaap Lancee(UvA). De behandeling is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CGT-i), de voorkeursbehandeling voor slapeloosheid volgens nationale en internationale richtlijnen. i-Sleep biedt zorgprofessionals een effectieve en laagdrempelige manier om patiënten te ondersteunen bij slaapproblemen.
Opzet en begeleiding
De online cursus bestaat uit vijf sessies waarin de patiënt zelfstandig werkt aan zijn of haar slaapklachten. Gedurende de behandeling houdt de patiënt een digitaal slaapdagboek bij en voert opdrachten uit. Elke sessie bevat psycho-educatie, video’s en praktische oefeningen. Het zwaartepunt van de behandeling ligt bij het uitvoeren van slaaprestrictie en het aanpakken van disfunctionele gedachten over slaap. De cursus wordt bij voorkeur onder begeleiding aangeboden omdat dit de effectiviteit verhoogt.
De begeleiding wordt verzorgd door een zorgprofessional, zoals een POH-GGZ, psycholoog, huisarts of andere gekwalificeerde behandelaar. De benodigde tijdsinvestering bedraagt gemiddeld 15 minuten per patiënt per week. In sommige gevallen kan supervisie door een slaapexpert wenselijk zijn. Ondersteuning kan zowel online als tijdens consulten worden geboden, wat flexibiliteit biedt in de uitvoering.
De inhoud van i-Sleep
i-Sleep bestaat uit vijf online sessies. Gedurende de therapie houdt de patiënt een online slaapdagboek bij. In de sessies komen de belangrijkste elementen van CGT-i aan bod:
- Psycho-educatie
- Slaaphygiëne
- Gedragsinterventies (stimulus controle en slaaprestrictie)
- Ontspanning
- Omgaan met piekeren
- Doorbreken slaap belemmerende gedachten
Elke sessie bestaat uit informatie, illustratieve video’s en opdrachten. De zorgprofessional adviseert en begeleidt de cursist bij de opdrachten
Wetenschappelijke onderbouwing
i-Sleep is in verschillende randomized controlled trials onderzocht en effectief bevonden. De effecten die worden geobserveerd met i-Sleep zijn vergelijkbaar met de effecten van face-to-face behandelingen. De i-Sleep behandeling is onderzocht bij mensen geworven binnen de algemene populatie maar ook bij mensen met verhoogde depressieve klachten. Recentelijk is i-Sleep ook onderzocht binnen de huisartsenpraktijk. Hierbij werd de begeleiding gedaan door POH-GGZ’s. Ook in deze setting waren de effecten vergelijkbaar aan face-to-face behandeling.
Beschikbaarheid
De teksten van i-Sleep zijn eigendom van de ontwikkelaars Annemieke van Straten en Jaap Lancee. De pdf van de behandeling is vrij verkrijgbaar vanaf de website. De online versie is momenteel toegankelijk via Minddistrict. De ontwikkelaars hebben geen commercieel belang; het doel is brede beschikbaarheid voor behandelaars, mits goede afspraken worden gemaakt over het gebruik.
i-Sleep in de praktijk
Kempenhaeghe, het expertisecentrum voor slaapgeneeskunde, was al in de jaren ’90 pionier in het aanbieden van CGT-i. Om huisartsen en andere eerstelijnszorgverleners beter te ondersteunen bij de diagnostiek en behandeling van slapeloosheid, is Kempenhaeghe gestart met het initiatief Leerslapen. Hiermee worden zorgprofessionals opgeleid om i-Sleep effectief toe te passen en om adequaat te verwijzen wanneer dat nodig is. Dit voorkomt onnodige verwijzingen en maakt passende zorg toegankelijker.
Voordelen van i-Sleep
- Gebaseerd op evidence-based CGT-i
- Ondersteunt zorgprofessionals in de eerste lijn
- Flexibel inzetbaar – de patiënt werkt wanneer en waar hij/zij wil
- Lage kosten, geen wachtlijsten
- Effectiviteit wetenschappelijk aangetoond
- Biedt duurzame vaardigheden, effectiever dan medicatie op de lange termijn
- Online-toegankelijk; makkelijk, snel en goedkoop uitvoerbaar met borging van
resultaat
i-Sleep biedt een bewezen, toegankelijke en efficiënte oplossing voor de behandeling van chronische slapeloosheid. Met de juiste inzet van zorgprofessionals kan deze behandeling de kwaliteit van slaapzorg in de eerste lijn aanzienlijk verbeteren.
Betere diagnose en behandeling, minder verwijzingen
Met Leerslapen helpt Kempenhaeghe huisartsen en andere zorgprofessionals om een betere diagnose te kunnen stellen en om zelf een behandeling in te zetten. Tegelijkertijd leren zij door te verwijzen op het moment dat dat nodig is. Zo worden onnodige doorverwijzingen voorkomen en obstakels uit de keten weggehaald.
Meer weten?
