Met de hitte in Nederland zullen veel mensen de afgelopen nachten slecht hebben geslapen. Maar 1,4 miljoen volwassenen doen vaker amper een oog dicht ’s nachts. Lange tijd slecht slapen kan voor mensen tot problemen leiden op het werk. In totaal kost dat de economie jaarlijks bijna 3 miljard euro, heeft SEO Economisch Onderzoek becijferd op basis van diagnoses door huisartsen en cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Duidelijk was al dat mensen die over een langere periode ’s nachts niet kunnen slapen, door vermoeidheid en mentale problemen steeds minder gaan presteren op hun werk. Het aantal mensen met slaapgebrek groeit door onder meer veel schermgebruik, zo meldde het RIVM enkele jaren terug al.
Nu keken de SEO-onderzoekers naar de gevolgen hiervan voor het salaris van die mensen. En die zijn aanzienlijk.
800 euro minder loon
Volwassenen die last krijgen van slapeloosheid en minder gaan presteren op het werk, door bijvoorbeeld steeds vaker uit te vallen, verdienen elk jaar 800 euro bruto minder. Met 1,4 miljoen mensen met slapeloosheid loopt de economische schade hiermee snel op tot ongeveer 1,1 miljard euro.
De economie loopt bovendien jaarlijks 45.000 euro mis als iemand die langdurig de slaap niet kan vatten in een uitkering terechtkomt. Bij elkaar hebben 36.000 mensen die aan slapeloosheid lijden een uitkering, met een verloren arbeidsproductie van 1,6 miljard euro als gevolg.
Samen met de 1,1 miljard euro aan verloren arbeidsproductie van mensen met slapeloosheid die nog wel werken, vervliegt zo jaarlijks 2,7 miljard euro.
Behandeling niet vergoed
Het valt onderzoeker Wouter Vermeulen op dat de kosten om mensen met slapeloosheid te helpen veel lager zijn dan het verlies aan arbeidsproductie: “Er is een effectieve behandeling voor slapeloosheid bij ggz-instellingen. Via het Zorginstituut kwamen we op prijzen van zo’n 600 euro per behandeling. Als een volwassene dan weer volledig aan het werk kan, levert dit gemiddeld 1900 euro aan arbeidsmarktbaten op.”
Toch worden behandelingen tegen slapeloosheid niet vergoed in de basisverzekering. “Je kunt je afvragen of dit wel zo verstandig is”, zegt Vermeulen. “Mensen krijgen vooral medicijnen, terwijl er een effectievere manier met psychologische hulp is.”
Apneupatiënten niet meegenomen
Bij het onderzoek zijn de ongeveer 600.000 mensen die lijden aan de slaapaandoening apneu buiten beschouwing gelaten. “Wij hebben alleen gekeken naar de economische gevolgen met mensen die lijden aan slapeloosheid zonder fysieke oorzaak”, zegt Vermeulen.
Het economische slaapprobleem is daarmee in de praktijk dus nog groter, concludeert hij: “Bij die apneupatiënten kom je voor de effecten op arbeidsdeelname op een vergelijkbare omvang als bij mensen die lijden aan de stoornis slapeloosheid.”
Ruben Eg, redacteur NOS Economie
